Code X - Analfabetisme (Een spel over lees- en schrijfproblemen) 1990

Over analfabetisme doet een anekdote de ronde die boekdelen spreekt. We schrijven 1962. Op vraag van de UNESCO naar de stand van zaken m.b.t. analfabetisme in België, werd door de Belgische regering volgende officiële verklaring afgelegd: "In our country illiteracy doesn' t exist any more since the application of the law of compulsory education." * Heden, bijna dertig jaar later, wordt het aantal Belgische analfabeten op ruim 300.000 geschat; sommige bronnen spreken zelfs van 500.000. Maar eigenaardig genoeg is het vooroordeel dat sinds de invoering van de leerplicht het analfabetisme in ons land zou zijn uitgeroeid, nog steeds niet verdwenen. Er zijn ook andere vooroordelen: analfabeten zouden erg dom, ja zelfs achterlijk zijn; hun gebrek zou aan luiheid te wijten zijn, enz. Deze en soortgelijke vooroordelen lijken alle voort te komen uit de onzichtbaarheid van het probleem: analfabeten lopen met hun lees- en schrijfmoeilijkheden immers niet te koop. Omdat lezen en schrijven in onze maatschappij als vanzelfsprekendheden worden beschouwd sloven analfabeten zich voortdurend uit om hun "gebrek" voor de buitenwereld verborgen te houden. Op die manier wordt het probleem dus verzwegen in plaats van opgelost, toegedekt in plaats van aan de kaak gesteld.
Kortom: het taboe dat op analfabetisme rust is in feite het eerste probleem. Daarom willen we via "Code X" in de eerste plaats dit taboe doorprikken. We doen dit door de spelers onder te dompelen in de belevingswereld van de analfabeet in diverse situaties: op school, onder vrienden, op het werk, in de vrijetijdsbesteding, thuis, enz... Eenmaal dit taboe doorprikt wordt het makkelijker om inzicht te verwerven in het complexe probleem dat analfabetisme toch is : niet alleen betekent het een educatieve achterstelling, het heeft ook (on)rechtstreeks te maken met moeilijkheden inzake tewerkstelling, toegang tot sociale rechten en uitsluiting van vele facetten van het sociaal, politiek en cultureel leven. Het is een schending van het recht op onderwijs en vorming zoals geproclameerd in de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens, en vormt een fundamentele hinderpaal voor sociale, culturele en economische ontplooiing en ontwikkeling. Ook in de ontwikkelde landen!