Iedereen heeft het recht om te spelen! In VIVES Spellenlab kwamen en komen nog steeds op regelmatige basis vragen binnen naar spellen om executieve functies te oefenen, geschikt voor de doelgroep van jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking. Voor ons eerste PWO-project ‘Spel op Maat’ zijn we uitgegaan van deze oproep vanuit het werkveld, specifiek gericht op jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking. We vertaalden deze oproep naar ons concreet project om spellen te selecteren en aan te passen die geschikt zijn om de executieve functies te trainen bij deze doelgroep.
Onderzoek
Aan de hand van een literatuurstudie en een bevraging van het werkveld maakten we een eerste selectie van spellen die zoveel mogelijk voldeden aan deze beide voorwaarden: functie - trainen van executieve functies - en doelgroep - jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking. Het bleek dat de combinatie van beide voorwaarden geen evidentie was waardoor het project ‘Spel op Maat’ dus effectief een hiaat kon invullen.
De ervaringen tijdens de spelrondes met bestaande spellen en onze prototypes werden in combinatie met de resultaten van de bevragingen gebundeld in een overzichtelijk document, waarbij per spelaspect beschreven staat wat de aandachtspunten zijn bij het kiezen en ontwerpen van een spel voor de doelgroep.
In dit project wilden we enerzijds op zoek te gaan naar een bruikbare methodiek om spelmomenten te observeren van de doelgroep jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking. Anderzijds wilden we op basis van deze bevindingen spellen uitproberen die specifiek inzetten op het trainen van executieve functies, en die spellen als basis gebruiken voor het ontwerpen van nieuwe spelconcepten.
Uiteindelijk ontwierpen we vier spelprototypes in een spellenreeks met een overkoepelend thema, die kunnen ingezet worden in de doelgroep van jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking, met focus op het trainen executieve functies. Aan de hand van observaties tijdens verschillende spelrondes pasten we deze prototypes in een cyclisch proces verder aan.
De prototypes en testmomenten
De protoypes werden bij de doelgroep uitgebreid getest waardoor er na de eerste versie nog verschillende aanpassingen werden aangebracht.
Ons testpubliek was alvast heel erg enthousiast!
Spelkoffer huren
Er werden 10 exemplaren van deze spelkoffer geproduceerd.
In elke spelkoffer zitten 4 spellen die na elkaar in een verhaal of afzonderlijk gespeeld kunnen worden.
- Rommelige ridders
- Tocht door het bos
- Drakendoolhof
- Feest... feest... feest
Elk spel traint een of meerdere executieve functies op een speelse manier.
De spellen bestaan uit duurzaam materiaal (forex), zijn voldoende groot en hierdoor goed hanteerbaar.
De spelregels werden zo opgesteld waardoor alle spellen op verschillende niveaus gespeeld kunnen worden (van eenvoudig tot moeilijk). Hierdoor zijn ze voor een hele grote doelgroep toegankelijk.
De afbeelding zijn kleurrijk, duidelijk en eenvoudig, maar niet kinderachtig!
feb
27
2025
Taal in een doosje (taalspellen in de kleuterklas)
09.30 - 12.30 u.
Kinderen ontwikkelen hun taal in interactie met anderen. Het is dus van groot belang dat kinderen in de kleuterklas veel gelegenheid krijgen tot luisteren, spreken, ervaringen uitwisselen en delen, om zo hun taalvaardigheid te vergroten. Tijdens deze sessie geven we een ruim overzicht van de betere actuele (taal)spellen die geschikt zijn voor kleuters. We schenken aandacht aan woordenschat, spreken en luisteren, ontluikende geletterdheid… Iedereen krijgt de kans om enkele van de spellen zelf uit te proberen. We staan ook stil bij de spellen die bruikbaar zijn om taal te oefenen bij anderstaligen. Op de eerste plaats leren we vooral om plezier te beleven aan taal en het spelen met taal.
Onderwijs
Zorgsector
mrt
27
2025
In verbinding gaan met spellen als hulpmiddel
09.30 - 12.30 u.
Wanneer we rond relaties willen werken bij kinderen, jongeren, volwassenen is het belangrijk om ‘in verbinding’ te treden met de andere(n). Heel dikwijls is dit zelfs het startpunt van waaruit we verder (kunnen) werken. Maar op welke manier kan je de verbinding aangaan? Goedgekozen spellen kunnen hier een meerwaarde hebben. Tijdens het spelen van spellen zet je in op heel wat vaardigheden die de basis vormen voor een positieve, opbouwende en continue relatie.
Onderwijs
Zorgsector
apr
03
2025
Snellerend of hoogbegaafd: de uitdaging zoeken in het spel
09.30 - 12.30 u.
Hoogbegaafdheid bestaat in veel verschillende vormen en gradaties. Hoogbegaafden zijn veranderaars en ontwikkelaars, ze lopen voor in hun ontwikkeling en hebben minder herhaling nodig. Bij het gebruiken van bordspellen kunnen we intellectuele uitdagingen aanbieden die aansluiten bij de cognitieve behoeften van deze kinderen. Daarnaast bevorderen coöperatieve bordspellen sociale interactie en communicatievaardigheden. En ten slotte helpen bordspellen bij het ontwikkelen van emotionele intelligentie en het leren omgaan met verlies en teleurstelling.
Onderwijs
Zorgsector
apr
25
2025
Het inzetten van spellen bij een autismevriendelijke begeleiding
09.30 - 16.00 u.
Met de AutismeCentraalMethodiek is er een heel bruikbare tool uitgewerkt om een autisme vriendelijke omgeving te creëren voor de mensen die we begeleiden, waarmee we werken…Voor deze 2daagse workshop nemen we dan ook heel graag de methodiek als uitgangspunt. Startend met de vraag: ‘Hoe kunnen we vanuit de AutismeCentraalMethodiek spellen inzetten als middel om personen met autisme te begeleiden?’ willen we handvaten aanreiken om hiermee aan de slag te gaan.Tijdens deze workshop komen de 6 categorieën van de methodiek aan bod. Telkens gaan we op zoek naar hoe deze categorieën kunnen bijdragen aan het inzetten, uitkiezen, aanpassen… van spellen bij mensen met autisme.Naast het meegeven van heel wat tips & tricks, nemen we uitvoerig de tijd om verschillende spellen uit te testen. Vanzelfsprekend focussen we ons op nieuwe spellen en linken we deze aan het oefenen van diverse vaardigheden.Kortom een speelse workshop met een goed onderbouwde achtergrond! Deze workshop wordt georganiseerd door Autisme Centraal en gaat door in VIVES SpellenLab.
Onderwijs
Zorgsector