Ohne Furcht und Adel: Die dunklen Lande 2004

Deze uitbreiding kan uitsluitend gespeeld worden in combinatie met het basisspel. De belangrijkste verschillen zijn: van maximum 7 naar 8 spelers, introductie van 15 nieuwe gebouwenkaarten, 10 nieuwe karakterkaarten en een houten pion voor de koning (i.p.v. een kaart op een voetje). Voor het gemak werden de 10 basiskarakterkaarten ook opnieuw gedrukt omdat niet alleen de rugzijde iets verschilt in kleur maar vooral omdat elke karakterkaart voorzien is van een korte uitleg.
Tijdens het spel blijf je met 9 verschillende karakters spelen. Er moeten dus weer 9 kaarten in het spel zijn met 9 verschillende cijfers. De spelers kiezen in overleg met welke kaarten zal gespeeld worden. Je kan dus met 9 totaal nieuwe karakters spelen of een mengeling maken van oude en nieuwe karakterkaarten.
Ik overloop even alle karakters.
1. De Moordenaar vermoordt een ander karakter. Je kan deze vervangen door een Heks. Deze behekst een karakter naar keuze (nadat ze haar inkomen ontvangt). De behekste figuur verdwijnt niet uit het spel. De Heks neemt de eigenschappen over op het moment dat deze eventueel opduikt.
2. De Dief steelt van een ander karakter. Nu kan je een Belastinginner introduceren. Deze ontvangt van elke speler, die deze ronde minimaal één gebouw heeft gebouwd, een goudstuk.
3. De Magiër ruilt bouwkaarten om. In zijn plaats kan je een Bezweerder inschakelen. Deze bekijkt alle kaarten van een medespeler waarvan hij er eentje mag behouden. Deze kaart mag je in de hand nemen of direct betalen en bouwen.
4. De Koning ontvangt 1 goudstuk voor elk geel gebouw in zijn stad en wordt startspeler in de volgende ronde. In zijn plaats komt de Intrigant. Deze ontvangt ook 1 goudstuk per geel gebouw. Als hij opgeroepen wordt krijgt hij de houten Koning of geeft die aan een medespeler door.
5. De Prediker kan je vervangen door een Aflaatprediker. Je ontvangt ook een goudstuk per blauw gebouw. Maar je gebouwen zijn niet beschermd tegen de Condottiere en de Diplomaat. In ruil moet de speler met het meeste geld je 1 goudstuk geven.
6. De koopman krijgt 1 goudstuk per groen gebouw en krijgt nog een aanvullend goudstuk. Nu is er de Alchimist die er voor zorgt dat al het goud dat je deze beurt investeert in gebouwen terugkrijgt.
7. De bouwmeester mag twee extra gebouwenkaarten trekken en maximaal drie gebouwen bouwen. In zijn plaats kan je een Veroveraar kiezen. Deze neemt 4 goudstukken of trekt vier kaarten als hij inkomen ontvangen heeft. Hij mag echter geen gebouwen bouwen.
8. De Condottiere ontvangt 1 goudstuk per rood gebouw en mag een gebouw bij een medespeler vernietigen. Nu is er de Diplomaat die goud ontvangt per rood gebouw. Hij vernietigt geen gebouw maar kan wel een eigen gebouw met die van een medespeler ruilen. Het prijsverschil wordt door de nadere speler betaald.
9. Nu kan je kiezen uit twee nieuwe karakters: de Koningin of de Kunstenaar. De Koningin ontvangt 3 goudstukken als ze naast de speler met de houten Koning zit. De Kunstenaar verfraait 1 of 2 eigen gebouwen door er een goudstuk op te plaatsen.
Naast deze nieuwe karakterkaarten duiken 15 nieuwe gebouwenkaarten op waarvan de spelers er bij elke partij 2 of 3 van gebruiken. De auteur raadt het niet aan om er veel meer te introduceren per partij. Ook hier heeft elk gebouw zijn eigen mogelijkheden die dank zij een korte tekst op de kaart zelf verklaard worden.
Machiavelli was reeds een schitterend interactief spel en deze ervaring wordt dank zij deze uitbreiding nog versterkt. Je bent wel geneigd om bij een eerste kennismaking meteen alle nieuwe karakters te gebruiken. Dat kan best. maar dan moet je wel heel anders gaan denken. Meestal gebruiken ervaren spelers 2 of 3 andere karakters per partij. Je hebt iets minder vat op het gebeuren en het geld wisselt vaker van speler. De nieuwe gebouwen zijn ook knap gevonden en lokken nieuwe strategieën uit.
Wie het basisspel heel graag speelt (en dat zijn er heel wat), zal aan deze karakteruitbreiding eveneens heel veel plezier beleven. Ik beschouw deze uitbreiding niet als een must wel eerder als een aanrader.