Academie (doosje met los bord) 1942

Omschrijving

Bron: Hongs

De naam van dit spel werd op dezelfde dag geregistreerd als de naam Stratego door Perlstein & Roeper Bosch, hetgeen blijkt uit het Merkenblad 20 april 1942 van Perlstein & Roeper Bosch N.V. te Amsterdam, onder het kopje 'gezelschapsspellen' (foto 8 links). In een advertentie uit december 1942 (foto 8 rechtsboven) wordt dit spel aangekondigd als "Het nieuwste gezelschapsspel voor ouderen" en verkocht voor f3,50.

In 2006 kwam Fred Horn per toeval in contact met de zoon Hein van de ontwerper van dit spel, Jaap van der Gaag. Hein wist echter niet veel van de spellenachtergrond van zijn vader, behalve zijn levenslange fascinatie voor het spel Bombay Bridge (variant op contract-bridge), dat hij eveneens zelf had ontworpen. Via Hein kwam Fred Horn in contact met diens halfbroer Boudewijn die een en ander kon vertellen over de levenswandel van Jaap van der Gaag.

Jaap van der gaag, geboren 7 januari 1905 te Utrecht, werd in de tweede wereldoorlog werkeloos na ontslagen te zijn bij Shell. Naast actief te zijn in het verzet begon hij met het ontwerpen van spellen om in het levensonderhoud van hem en zijn gezin te kunnen voorzien. Na de oorlog werd hij ambassadeur voor Nederland in diverse Zuid-Amerikaanse landen. Zijn levensverhaal is in 1984 door uitgeverij Strengholt gepubliceerd in het boek "Vrijgevochen" en daarin wordt melding gemaakt van diverse door hem ontwikkelde spellen waaronder "Van Vrijen en Trouwen op het Platteland", "Zwierezwaaien" (beiden ontwikkeld samen met D.J. van der Ven), "Doolhof" (samen met Rie Cramer), "Rarekiek" (samen met Bernard van Vlijmen), "Kun je nog zingen, speel dan mee" (samen met J. Veldkamp) en "Carnaval", maar vreemd genoeg niet van het spel "Academie". Dat dat spel onmiskenbaar toch van zijn hand is blijkt enerzijds uit het feit dat drie van zijn zonen zich duidelijk herinneren dat dit spel door hun vader werd ontwikkeld, anderzijds uit de sterke gelijkenis in stijl en woordgebruik tussen de teksten in de spelregels en die in het boek "Vrijgevochten". Van geen van de genoemde spellen zijn de manuscripten na de oorlog teruggevonden.

Ook na de oorlog ging Jaap door met het ontwikkelen van spellen, hetgeen blijkt uit een brief van Clipper Games & Toys uit 1981 waarin zijn inzending van het spel "Combo" wordt afgewezen. Andere namen van spellen die opduiken zijn "Eenmaal....Andermaal" waar alleen een testversie van bestond bij de halfbroer Boudewijn (die het aan Fred Horn schonk) en "Moord", waar alleen de spelregels van zijn gevonden.
Jaap van der Gaag overleed op 7 februari 1988 te Leiden.

(beschrijving ontleend aan een lezing uit 2009 van Fred Horn over dit onderwerp tijdens Bord Game Studies te Jeruzalem)

Op het doosje en spelbord staat het Kennummer K1100. Dit was in de oorlogstijd toegewezen aan Mortelmans drukkerij te Den Haag. De afmeting van het speelbord is 48 x 48 cm. Het spel wordt ingeleid met een uitgebreid verhaal over een familie die op zondagmiddag voor het eerst Academie gaat spelen. 'Teuntje kwam de huiskamer binnen met een groot pak onder zijn arm'.
 
Foto 3-7: Collectie Christine Sinninghe Damsté

335-1.jpg
335-2.jpg
335-3.jpg
335-4.jpg
335-5.jpg
335-6.jpg
335-7.jpg
335-8.jpg