Cluedo: Een Spel voor Amateurdetectives 1987

Anthony E. Pratt uit Birmingham, Engeland bedacht deze klassieker rond 1944. Na jaren uittesten en perfectioneren nam hij een patent op de basisregels. In 1946 bezocht hij met zijn vrouw de firma Waddington's Games in Leeds om er te polsen of het spel kans maakte op productie. Ze waren vergezeld van hun twee vrienden, Mr. en Mrs. Bull, auteurs van het inmiddels met succes uitgebrachte spel Buccaneer (een heel bekend piratenspel). Het personeel van Waddington testte het spel in het kantoor van de toenmalige directeur, Norman Watson. Deze zag meteen dat Clue een winner moest worden. Door materiaalproblemen meteen na de oorlog kon het spel pas in 1949 worden gelanceerd. Vandaag wordt Cluedo in meer dan 40 landen verdeeld.
Waar komt de naam Cluedo eigenlijk vandaan? Heel eenvoudig: het is een samenvoeging van de woorden ‘clue’ en ‘ludo’ (aanwijzing en ik speel). De naam Cluedo komt overal voor, behalve in de Verenigde Staten, waar het spel opgekocht werd door Parker Brothers en er de naam ‘Clue’ kreeg.
Cluedo is een deductiespel voor 3 tot 6 spelers. Alles draait om de moord op Dr. Black, die heeft plaatsgevonden in een grote villa. De spelers zijn in dit spel de detectives. Zij moeten het antwoord op drie vragen vinden: Wie van de 6 verdachten heeft de moord gepleegd? Met welk van de 6 wapens is de moord gepleegd? En in welk van de 9 vertrekken is de moord gepleegd?
Het spelmechanisme draait op kaarten met aanwijzingen. Op 18 verschillende kaarten staan de 6 verdachten, 6 moordwapens en 9 vertrekken van de villa. Bij de start van het spel wordt van elke soort eentje in een geheime omslag gestopt. Deze combinatie moet geraden worden. Alle overige kaarten gaan naar de spelers. Deze kunnen meteen deze kaarten schrappen op hun blaadje met aanwijzingen.
Wie aan de beurt komt, dobbelt en verplaatst zijn pion over het speelbord. Komt je detective in een kamer dan kan de speler er een vermoeden uiten. Je plaatst een verdachte en een wapen in deze kamer en zegt dat je vermoedt dat de moord gepleegd werd door verdachte x met wapen y in deze kamer. Nu moeten je medespelers aantonen dat je vermoeden niet juist is. De speler links van jouw bestudeert zijn kaarten. Indien deze speler minstens één van de genoemde kaarten bezit, moet hij deze aan jouw tonen. Indien hij meerdere kaarten bezit die je opgesomd hebt in je vermoeden, dan mag deze speler zelf beslissen welke kaart hij toont (dat mag zelfs een kaart zijn die je eerder al had getoond aan dezelfde speler). Indien echter de eerste speler links van je geen kaart kan tonen, moet de volgende speler in zitvolgorde controleren of hij misschien geen kaart kan tonen. Dit gaat eventueel verder totdat alle speler eenmaal aan de beurt kwamen. Blijkt geen enkele speler een gevraagde kaart te bezitten dan moeten die bewuste kaarten bij de speler aan beurt en/of in de geheime omslag zitten.
Wie op het einde van zijn speelbeurt denkt over voldoende aanwijzingen te beschikken om een beschuldiging (het oplossen van de moord) te uiten, mag dit doen. Je somt dan de verdachte, het moordwapen en de kamer op waarvan je denkt dat die in de geheime omslag zitten. Blijkt na controle je beschuldiging juist te zijn, dan win je het spel. is je beschuldiging fout dan mag je niet meer actief verder meespelen. Je mag dan enkel antwoorden geven op vermoedens van medespelers.
Alle tips die je verzamelt, moet je bijhouden op een overzichtsformulier. Sommigen maken daar echte studies rond. Wat heeft die speler gevraagd? Wie heeft een kaart getoond? Waar stond de speler aan beurt? Wie blijft naar dezelfde kaarten vragen (en heeft dus hoogst waarschijnlijk die kaart zelf...)? Het formulier dat in de doos geleverd wordt, volstaat niet om echt alle aanwijzingen te noteren.
Cluedo is een prima deductiespel met een wat grotere kansfactor. De dobbelsteen stuurt soms teveel het spel. Je kan maar een vermoeden uiten over een bepaalde kamer als je pion daar effectief staat. Doordat je medespelers daarna je pion weer kunnen verplaatsen naar een andere kamer omdat ze deze pion verdenken, moet je soms te veel dobbelen om terug in de juiste kamer te staan. Vandaar dat veel spelers deze eenvoudige huisregel afspreken: je moet geen pion of verplaatsen naar een kamer om er een vermoeden te uiten. Alle pionnen worden enkel door de eigenaars verplaatst. Hierdoor wint het spel wat aan tactiek.

Vanaf deze uitgave werd het Parker logo met spiraal gevoerd. tevens is de voorgevormde plastic bak voor de onderdelen verdwenen en is vervangen door een simpele kartonnen inlay.

Foto's: Wilma's Spellen en Puzzels